In een tijd waarin duurzame energie steeds belangrijker wordt, spelen innovatieve energieopslagsystemen een cruciale rol in het realiseren van een duurzaam energiesysteem. Minister Rob Jetten benadrukt het belang van energieopslag voor de toekomst, omdat het overtollige zonne- en windenergie kan opslaan voor periodes met minder productie. Dit ontlast niet alleen het elektriciteitsnet, maar biedt ook strategische voorraden en garandeert de leveringszekerheid.

TNO werkt in het Energy Storage Platform aan verschillende technologische oplossingen om aan de vraag naar energieopslagsystemen te voldoen. Het onderzoek richt zich op het binnen tien jaar toepasbaar maken van technologieën voor grootschalige energie- en energiedrageropslag. De nadruk ligt op ondergrondse opslag van waterstof, hogetemperatuurwarmte in zoutcavernes, lege gasvelden en watervoerende lagen.

Het onderzoek richt zich op industriële toepassing van technologieën, met speciale aandacht voor waterstofopslag met behulp van Reversible Solid Oxide Cells (R-SOC) systemen. In samenwerking met de industrie wordt gewerkt aan het verbeteren van de efficiëntie van Redox-flow-technologie voor elektrolyten. Daarnaast worden de eigenschappen van ondergrondse reservoirs onderzocht en getest voor grootschalige seizoensopslag van hogetemperatuurwarmte.

Er is €416,6 miljoen gereserveerd met de Voorjaarsnota voor de verplichting van opslag bij zonneparken en €403,8 miljoen voor slimme aansluitingen van elektrische auto’s op het net, waarbij de accu zowel voor rijden als netondersteuning wordt gebruikt. Tevens is er €125 miljoen gereserveerd om financiële risico’s van grootschalige waterstofopslag af te dekken, met de mogelijkheid dit bedrag te verdubbelen voor extra cavernes.

Het belang van energieopslag in een duurzaam energiesysteem

In een toekomst waarin duurzame energie een steeds grotere rol speelt, is energieopslag van groot belang. Wind- en zonne-energie zijn variabel van aard, wat leidt tot fluctuaties in vraag en aanbod binnen het elektriciteitssysteem. Om deze fluctuaties op te vangen en de leveringszekerheid te waarborgen, zijn flexibele oplossingen nodig.

Energieopslag biedt uitkomst door vraag en aanbod op verschillende tijdschalen te balanceren en netcongestie te verminderen. Er bestaan diverse vormen van opslag, zoals:

  • Elektriciteitsopslag
  • Thermische opslag
  • Opslag in de vorm van duurzame moleculen

Deze opslagtechnologieën spelen een belangrijke rol in het stabiel houden van de energievoorziening. Om de energietransitie te laten slagen, is een strategische en versnelde implementatie van energieopslag noodzakelijk. Hiervoor moeten beleid, marktmodellen en regelgeving ruimte bieden aan vernieuwende oplossingen. Nederlandse bedrijven, kennisinstellingen, overheden en financiers zijn goed gepositioneerd om met innovatieve opslagtechnologieën een duurzaam en stabiel energiesysteem te realiseren.

Technologische ontwikkelingen in duurzame energieopslag

Onderzoeksinstituut TNO richt zich op diverse innovatieve opslagtechnologieën om de transitie naar duurzame energie te versnellen. Zowel ondergrondse als bovengrondse oplossingen worden onderzocht en ontwikkeld. Ondergronds ligt de focus op de opslag van waterstof en hoge temperatuur warmte in zoutcavernes, lege gasvelden en waterhoudende lagen. Deze vormen van ondergrondse opslag bieden mogelijkheden voor langdurige en seizoensgebonden energieopslag.

Bovengronds richt TNO zich op de ontwikkeling van geavanceerde batterijen en de omzetting van elektriciteit naar eenvoudig op te slaan energiedragers. Voor waterstofopslag werkt TNO aan innovatieve Reversible Solid Oxide Cells (R-SOC) systemen die specifiek gericht zijn op industriële toepassingen.

Conclusie

Innovatieve energieopslagsystemen vormen een belangrijke schakel in de transitie naar duurzaam bouwen. Door de ontwikkeling van diverse opslagtechnologieën, zoals batterijen, waterkrachtcentrales en waterstofopslag, kan overtollige duurzame energie efficiënt worden opgeslagen en ingezet wanneer nodig. Dit verhoogt de flexibiliteit en leveringszekerheid van het energiesysteem, zelfs bij een onvoorspelbare opwekking van duurzame energie. Nederlandse partijen zijn goed gepositioneerd om met innovatieve oplossingen bij te dragen aan een duurzame toekomst in de bouwsector, waarbij energieopslag een cruciale rol speelt in het verminderen van netcongestie en het optimaliseren van de business case rondom duurzame energie.